Φαραντούρης: Κατατέθηκε η Προσφυγή κατά Κομισιόν και Συμβουλίου για τον Κανονισμό SAFΕ

⚠️Κατατέθηκε σήμερα πριν την έναρξη των εργασιών, #προσφυγή του Ευρωκοινοβ. κατά Κομισιόν/ Συμβουλίου Υπουργών ενώπιον του Δικαστηρίου ΕΕ. Ζητάμε ακύρωση του Κανονισμού #SAFE που επιτρέπει συμμετοχή τρίτων χωρών (περιλαμβανομένης της Τουρκίας) στα €150 δισ. για ασφάλεια & άμυνα. pic.twitter.com/TTv2kwpYsX

— Νικόλας Φαραντούρης / Nikolas Farantouris (@NFarantouris) August 25, 2025

• Σε ιστορική προσφυγή κατά της Κομισιόν και του Συμβουλίου προχώρησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ, ζητώντας την ακύρωση του Κανονισμού SAFE για την ευρωπαϊκή άμυνα, που προβλέπει χρηματοδότηση 150 δισ. ευρώ και τη συμμετοχή τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, χωρίς τη συναπόφασή του. Την προσφυγή αποκάλυψε ο ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης, ο οποίος είχε από τον Ιούνιο προειδοποιήσει για θεσμικό ολίσθημα και παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου

Σε προσφυγή κατά της Κομισιόν και του Συμβουλίου (Υπουργών) προχώρησε σήμερα λίγο πριν την έναρξη των εργασιών του στις Βρυξέλλες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ, όπως αποκάλυψε ο ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας, καθηγητής Νικόλας Φαραντούρης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά την ακύρωση του Κανονισμού SAFE που επιτρέπει τη συμμετοχή τρίτων χωρών (περιλαμβανομένης της Τουρκίας) στη χρηματοδότηση ύψους €150 δισ. για την ασφάλεια και άμυνα.

Την είδηση που επιβεβαίωσε στην τηλεόραση της ΕΡΤ ο Νικόλας Φαραντούρης, είχε προαναγγείλει ο ίδιος με δηλώσεις του από τις Βρυξέλλες τον Ιούνιο.

«Η κατάθεση προσφυγής του Ευρωκοινοβουλίου λίγο πριν την έναρξη των εργασιών μας ενώπιον του Δικαστηρίου της ΕΕ αποτελεί την θεσμική απάντησή μας και δικαιώνει τις ενστάσεις που διατύπωσα από την πρώτη στιγμή. Δεν είναι προσφυγή μεμονωμένων ευρωομάδων ή ευρωβουλευτών αλλά ολόκληρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μετά τις ενστάσεις που υποβάλαμε τον Μάιο και δείχνει ότι μπορούμε να διεκδικήσουμε με επιτυχία πράγματα όταν πιστεύουμε σε αυτά».

Το Ιστορικό

Τον Ιούνιο η Επιτροπή Νομικών Υποθέσεων (JURI) έκρινε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλει να εκκινήσει άμεσα τη νομική διαδικασία σχετικά με τον Κανονισμό SAFE στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για παραβίαση της θεσμικής ισορροπίας και της δημοκρατικής νομιμότητας.

Η απόφαση αυτή ήρθε ως απάντηση στον τρόπο με τον οποίο είχε υιοθετηθεί τον Μάιο ο Κανονισμός SAFE – ένα χρηματοδοτικό εργαλείο ύψους 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας στην Ευρώπη, στο οποίο μπορεί να συμμετάσχει και η Τουρκία και μάλιστα ως «ομονοούσα» χώρα (χώρα υπό ένταξη στην ΕΕ).

Όπως είχε επισημάνει ο κ. Φαραντούρης, «ο Κανονισμός υιοθετήθηκε χωρίς τη συναπόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο (Συνθήκη Λισαβόνας, διαδικασία της συναπόφασης»). Η Κομισιόν και το Συμβούλιο είχαν επικαλεστεί λόγους «κατεπείγοντος», κάτι το οποίο όμως δεν προέκυπτε, και το οποίο εξάλλου θα μπορούσε να είχε ικανοποιηθεί με ταχείες διαδικασίες του Ευρωκοινοβουλίου.

Ο Έλληνας ευρωβουλευτής και καθηγητής του ευρωπαϊκού δικαίου είχε καταγγείλει τότε δημόσια την παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου απ’ την Κομισιόν και το Συμβούλιο Υπουργών και είχε προαναγγείλει την προσφυγή. Μετά τις αντιδράσεις, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα απέστειλε επιστολή στην Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προαναγγέλοντας ουσιαστικά την προσφυγή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Κανονισμός «κερκόπορτα»

O Νικόλας Φαραντούρης είχε χαρακτηρίσει τον Κανονισμό SAFE «διπλή κερκόπορτα» για την είσοδο της Τουρκίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ασφάλειας και άμυνας, χαρακτηρισμό που χρησιμοποίησε επίσης ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας απευχόμενος όπως είχε πει «ο Κανονισμός να αποτελέσει την “κερκόπορτα” για την Τουρκία».

Σε δηλώσεις του απ’ τις Βρυξέλλες ο Έλληνας ευρωβουλευτής επισήμανε: «Με την σημερινή μας προσφυγή ζητούμε να αποκατασταθεί η τάξη και η νομιμότητα. Η απόφαση να παρακαμφθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνιστά θεσμικό ολίσθημα. Δεν μπορεί να λαμβάνονται κολοσσιαίας σημασίας αποφάσεις – όπως ο Κανονισμός SAFE – χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση και κοινοβουλευτικό έλεγχο. Και ασφαλώς χωρίς την αυστηρή τήρηση του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η επίκληση “έκτακτης ανάγκης” είναι προσχηματική και ανοίγει επικίνδυνους δρόμους».

Τι είναι ο Κανονισμός SAFE

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2025/1106 του Συμβουλίου, της 27ης Μαΐου 2025, για τη θέσπιση της Δράσης για την Ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) θέσπισε ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο “SAFE” (Security Action for Europe), με προϋπολογισμό 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της αμυντικής ετοιμότητας των κρατών μελών. Το SAFE αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου «Readiness 2030» και φιλοδοξεί να διαμορφώσει μια ευρωπαϊκή αγορά άμυνας με τη συμμετοχή και τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, σε κοινά σχήματα προμηθειών.

Η Επιτροπή επέλεξε ως νομική βάση το Άρθρο 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, που προβλέπει λήψη αποφάσεων μόνο από το Συμβούλιο σε «έκτακτες περιστάσεις». Με το άρθρο αυτό αποκλείστηκε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τη συναπόφαση, δηλαδή από τον καθορισμό του τρόπου διαχείρισης αυτών των τεράστιων κονδυλίων.

Η «αρχή της συναπόφασης» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Πρόκειται για τη νομοθετική διαδικασία έγκρισης νομοθετικών πράξεων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ από κοινού, κατόπιν πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εν λόγω διαδικασία θεσπίζεται στο άρθρο 294 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ και αποτελεί την συνήθη νομοπαρασκευαστική διαδικασία της ΕΕ. Με τη Συνθήκη του Μάαστριχ και την καθιέρωση της διαδικασίας συναπόφασης, το Κοινοβούλιο έγινε συννομοθέτης, επί ίσοις όροις με το Συμβούλιο, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις Συνθήκες, όπου εφαρμόζονται ειδικές νομοθετικές διαδικασίες. Η Συνθήκη της Λισαβόνας μετονόμασε τη διαδικασία συναπόφασης σε συνήθη νομοθετική διαδικασία και αύξησε τον αριθμό των τομέων πολιτικής στους οποίους εφαρμόζεται αυτή η διαδικασία, ενισχύοντας έτσι τις εξουσίες του Κοινοβουλίου. Σύμφωνα με τον ευρωβουλευτή και καθηγητή ευρωπαϊκού δικαίου Νικόλα Φαραντούρη, «η παράκαμψη του Κοινοβουλίου παραβιάζει τη Συνθήκη και η Ευρώπη δεν μπορεί να χτίζει την άμυνά της εις βάρος των αρχών της».