Δέσμευση Κομισιόν σε Φαραντούρη για ανάκτηση κονδυλίων αν επιβεβαιωθεί κατασκοπεία της Τουρκίας

Στη δέσμευση να προχωρήσει σε έλεγχο των κονδυλίων προς την Τουρκία, προχώρησε η Ευρωπαία Επίτροπος Διεύρυνσης Μάρτα Κός, μετά από ερώτηση του ευρωβουλευτή και μέλους της επιτροπής ασφάλειας & άμυνας Νικόλα Φαραντούρη σχετικά με τη χρηματοδότηση – με ευρωπαϊκά κονδύλια – επιχειρήσεων κατασκοπείας και απόκτησης βιομετρικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών απ’ την Τουρκία.

Με γραπτή ερώτησή του στις 15 Ιουλίου, ο Νικόλας Φαραντούρης παρουσίασε στοιχεία για τη χρήση κονδυλίων που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαθέσει στην Τουρκία στο πλαίσιο της προ-ενταξιακής διαδικασίας με σκοπό να χρηματοδοτηθούν κατασποπευτικές δραστηριότητες κατά της ίδιας της ΕΕ. Ο Έλληνας ευρωβουλευτής είχε ζητήσει παρέμβαση της Κομισιόν και για την προστασία προσωπικών δεδομένων των ευρωπαϊων πολιτών από τη συλλογή και επεξεργασία βιομετρικών στοιχείων από τουρκικές εταιρείες και Αρχές.

Στην απάντησή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύθηκε για: α) την  ενεργοποίηση μηχανισμού παρακολούθησης, ελέγχου και επανεξέτασης των έργων που χρηματοδοτούνται στην Τουρκία και β) την ανάκτηση κονδυλίων και διακοπή της χρηματοδότητησης εάν αποδειχθεί τέτοια δράση.

Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι η Επιτροπή υπογραμμίζει το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο και τις προδιαγραφές για την προστασία των βιομετρικών δεδομένων πολιτών της ΕΕ επισημαίνοντας πως «κάθε κράτος-μέλος φέρει την αποκλειστική ευθύνη για την ασφάλεια των διαβατηρίων που εκδίδει». Η παραδοχή αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της ανάθεσης από κράτη μέλη όπως η Γαλλία και Ουγγαρία, την έκδοση διαβατηρίων με βιομετρικά στπιχεία σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Τουρκία.

Σε δηλώσεις του σήμερα από τις Βρυξέλλες ο Νικόλας Φαραντούρης τόνισε ότι «η πρωτοβουλία αυτή έφερε στο ευρωπαϊκό προσκήνιο ένα ζήτημα που μέχρι πρότινος αγνοούνταν, αποκαλύπτοντας την ανάγκη για πιο αυστηρό έλεγχο της διάθεσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και για θεσμική θωράκιση έναντι τρίτων χωρών που επιδιώκουν να εργαλειοποιήσουν τη σχέση τους με την ΕΕ για πολιτικούς και επιχειρησιακούς σκοπούς. Είναι αδιανόητο τα χρήματα των ευρωπαίων πολιτών να καταλήγουν σε κατασκοπευτική δράση εναντίον τους. Δεν θα το επιτρέψουμε».

Η ερώτηση Φαραντούρη για τις κατασκοπευτικές δράσεις της Τουρκίας

Με γραπτή ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Ιουλίου 2025, ο Ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας, Νικόλας Φαραντούρης, έθεσε ζήτημα «κατάχρησης, εκ μέρους της Τουρκίας, μεγάλου μέρους των κονδυλίων που η Ευρωπαϊκή Ένωση της έχει διαθέσει στο πλαίσιο της προ-ενταξιακής διαδικασίας (IPA) με σκοπό να χρηματοδοτηθούν κατασκοπευτικές ενέργειες σε όλη την Ευρώπη». Τα τουρκικά Υπουργεία Εσωτερικών και Εξωτερικών φέρεται να χρησιμοποίησαν εκατομμύρια ευρώ για τη συλλογή πληροφοριών εναντίον κρατών-μελών και Ευρωπαίων αξιωματούχων.

Όπως σημειώνει στην ερώτησή του «το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο αφού η Τουρκία εξελίσσεται σε σημαντικό παραγωγό βιομετρικών διαβατηρίων. Ήδη εκτυπώνει για λογαριασμό της Ουγγαρίας και της Γαλλίας ενώ αναμένεται και συνεργασία και με το νέα καθεστώς της Συρίας»:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης Ε-002880/2025 προς την Επιτροπή

Άρθρο 144 του Κανονισμού
Νικόλας Φαραντούρης (The Left)

Θέμα: Χρησιμοποίηση από την Τουρκία κονδυλίων της προενταξιακής βοήθειας (ΙΡΑ) για τη χρηματοδότηση κατασκοπευτικών επιχειρήσεων – Παραγωγή βιομετρικών διαβατηρίων


Αξιόπιστες και τεκμηριωμένες διεθνείς αναφορές αποκαλύπτουν ότι μεγάλο μέρος των κονδυλίων που η ΕΕ έχει διαθέσει στην Τουρκία στο πλαίσιο της προενταξιακής βοήθειας (ΙΡΑ) έχουν διοχετευθεί από την κυβέρνηση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη χρηματοδότηση κατασκοπευτικών επιχειρήσεων σε όλη την Ευρώπη. Τα τουρκικά Υπουργεία Εσωτερικών και Εξωτερικών φέρονται να χρησιμοποίησαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για τη συλλογή πληροφοριών εναντίον κρατών μελών. Το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, αφού η Τουρκία εξελίσσεται σε σημαντικό παραγωγό βιομετρικών διαβατηρίων και ήδη εκτυπώνει διαβατήρια για λογαριασμό της Ουγγαρίας και της Γαλλίας, ενώ πρόσφατα ανακοινώθηκε σχετική συνεργασία και με το νέο καθεστώς Αλ Τζολάνι της Συρίας.

Δεδομένων των ανωτέρω, ερωτάται η Επιτροπή:

1. Τι μέτρα σκοπεύει να λάβει για τον έλεγχο των κονδυλίων που έχει λάβει η Τουρκία στο πλαίσιο της προενταξιακής βοήθειας;

2. Σκοπεύει να ζητήσει την επιστροφή όσων κονδυλίων δεν χρησιμοποιήθηκαν για τους σκοπούς για τους οποίους χορηγήθηκαν στην Τουρκία;

3. Σκοπεύει να λάβει μέτρα για την προστασία των βιομετρικών δεδομένων των Ευρωπαίων πολιτών από τρίτες χώρες όπως η Τουρκία, που εμπλέκεται στη συλλογή και επεξεργασία τέτοιων ευαίσθητων δεδομένων;

Κατάθεση: 15.7.2025
PE776.449v01-00

Η απάντηση της Επιτροπής στην ερώτηση Φαραντούρη

ELE-002880/2025
Απάντηση της κ. Κοs, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στον Ευρωβουλευτή Ν. Φαραντούρη για πιθανή κατασκοπευτική δράση της Τουρκίας.
(31.10.2025)

Η εφαρμογή της προενταξιακής βοήθειας στην Τουρκία ακολουθεί τον δημοσιονομικό κανονισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή διασφαλίζει ότι ακολουθούνται οι εφαρμοστέοι κανόνες και ότι τα κονδύλια έχουν αντίκτυπο στην πράξη. Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν επαλήθευση των δαπανών και ελέγχους, συμφωνούνται ανάλογα με τα συγκεκριμένα έργα, τους εταίρους υλοποίησης και τις ειδικές ρυθμίσεις. Εφαρμόζεται ένα πλαίσιο παρακολούθησης το οποίο περιλαμβάνει τομεακές επιτροπές παρακολούθησης για κάθε τομέα που λαμβάνει στήριξη από την ΕΕ, οι οποίες συνεδριάζουν ανά εξάμηνο, καθώς και μια κοινή επιτροπή παρακολούθησης για όλες τις υπό εκτέλεση συμβάσεις σε όλους τους τομείς, η οποία συνεδριάζει μία φορά ετησίως.

Εάν υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ένας δικαιούχος παραβίασε την εφαρμοστέα νομοθεσία κατά την υλοποίηση ενός έργου και δεν συμμορφώθηκε με τους κανόνες της ΕΕ, η Επιτροπή και ο εθνικός οργανισμός χρησιμοποιούν όλα τα διαθέσιμα μέσα, τα οποία περιλαμβάνουν τον τερματισμό της συνεργασίας και την ανάκτηση των κονδυλίων της ΕΕ.

Επιπλέον, η Επιτροπή έχει θεσπίσει ένα ολοκληρωμένο σύνολο προληπτικών και ερευνητικών μηχανισμών, το οποίο περιλαμβάνει αυστηρούς εσωτερικούς ελέγχους, τακτικούς ελέγχους, κανόνες διαφάνειας και συνεργασία με φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Όσον αφορά την προστασία των βιομετρικών δεδομένων, ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2252/2004 του Συμβουλίου θεσπίζει πρότυπα για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και τη χρήση βιομετρικών στοιχείων στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα των κρατών μελών. Κάθε κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για τη συμμόρφωση με τους κανόνες σχετικά με την προμήθεια, την παραγωγή και την εξατομίκευση των διαβατηρίων και των ταξιδιωτικών εγγράφων που εκδίδει. Στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που υποβάλλονται σε επεξεργασία στο πλαίσιο αυτό εφαρμόζεται και ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/679, η δε επιβολή του εναπόκειται πρωτίστως στις αρμόδιες εθνικές εποπτικές αρχές και δικαστήρια.